27 شهریورِ 1399 بود که طبق عادت بعد از عکاسی از سیارات، یکی از عکسها را در گروه جلساتِ هفتگی به اشتراک ‏گذاشتم. آن شب نوبتِ زحل بود. کمی بعد از آن، آقای نظرپور در گروه، به عکسی از زحل که اردیبهشت ماه همان سال گرفته بودم، اشاره کرد و آن را کنارِ این عکس قرار داد و از اعضا سوال کرد که چه فرقی در آن دو دیده می‏ شود. فردای آن روز آقای کاوه جواب را بیان کردند و جنابِ نظرپور هم توضیحات تکمیلی را چنین دادند: “قبل از مقابله سایه سمتِ راست است و بعد از مقابله، سایه سمتِ چپ” و سوال و جواب پایان یافت.

اما، نکته‏ ی دیگری توجه من را به خود جلب کرد. اینکه زاویه‏ ی حلقه‏ ی زحل نسبت به زمین طی این چهار ماه اضافه شده بود. این موضوع مرا به فکر فرو برد. من از قبل می‏ دانستم که زحل از شروعِ تابستانِ خود عبور کرده و در حال حرکت به سمتِ پاییز است. چرا که عکس‏ های قبلی، که پارسال گرفته بودم و اوایل امسال، دقیقا همان را نشان می‏ دادند، شکل 1.

بنابراین، متوجه شدم که باید دلیلی منطقی برای آن وجود داشته باشد و یکی از راه‏ های رسیدنِ به جواب، محاسبه‏ ی زاویه برحسبِ روز است.

طی ماه گذشته با کمکِ قوانینِ کپلر و داده‏ های ارایه شده در بخشِ سری صفحاتِ فکت‏ شیتِ وبسایتِ ناسا، توانسته بودم برنامه‏ ای در محیطِ نرم‏ افزارِ متلب[1] بنویسم که حرکتِ سیارات منظومه‏ ی شمسی را از سال 2000 محاسبه نماید. تنها کافی بود که زاویه‏ ی مربوط به حلقه‏ ی زحل را بدان اضافه نمایم. کار ساده‏ ای نبود. اما، با کمی تجسم و تمرکز بالاخره توانستم این کار را انجام بدهم و نتیجه برایم بسیار جالب بود، شکل 2.

پس چنین نوسانی وجود دارد. حال برای اطمینان از مشاهده‏ ی خود، منحنی را برای فاصله‏ ی سال 2019 و 2020 میلادی رسم کردم و سه داده‏ ی سنجش شده را هم روی آن گذاشتم، شکل 3.

بررسیِ شکل 3 به من اثبات کرد که آنچه دیدم صحیح بوده است و اندازه گیری ها روندِ مدل سازی را دنبال می کند. اما، هنوز از شرایط ایده آل فاصله دارد.

[1] MATLAB